Κείμενο της συνέλευσης “Tierra y Libertad Τούμπας” σχετικά με την εξόρυξη υδρογονανθράκων

…και ένα ηπειρώτικο μοιρολόι για την ανάπτυξη

Εδώ κι ενάμιση χρόνο, όταν χωρίς προηγουμένως να τους ενημερώσει ή ρωτήσει κανείς, οι κάτοικοι της Ηπείρου άκουσαν για τις παραχωρήσεις οικοπέδων προς έρευνα κι εκμετάλλευση πακέτο για εξόρυξη υδρογονανθράκων και ιδίως όταν τους τελευταίους μήνες άρχισαν να ακούν σε κάποια χωριά και τις εκρήξεις από τις έρευνες, απέκτησαν ξαφνικά και αυτοί το (αμφίβολο) προνόμιο του να βρίσκεσαι στην πλεονεκτική θέση παρατήρησης της μετατροπής του τόπου σου σε «ατμομηχανή της ανάπτυξης». Και όχι τίποτα ανάπτυξης με τυριά και τσαντήλες, σαν τη Δωδώνη που τη διαλύσανε, αλλά της άλλης, της καλής, της ενεργειακής, που τη θέλει κι η Ευρώπη, και σέρνει λεφτά με το τσουβάλι.

Βρίσκονται συνεπώς και οι τοπικές κοινότητες της Ηπείρου να μοιράζονται μια παρόμοια προνομιακή οπτική γωνία εκτίμησης του μοντέλου της ανάπτυξης και δη της ενεργειακής με τους κατοίκους πληθώρας περιοχών της ενδοχώρας και των νησιών που δέχονται την επέλαση των φαραωνικών ΑΠΕ, μικρών και μεγάλων Η/Ε, καύσης σκουπιδιών, επέκτασης εξορύξεων, αγωγών μεταφοράς και διασύνδεσης και άλλων πράσινων και πάντα κερδοφορ… συγγνώμη, αειφορικών έργων. Μα, θα ρωτήσετε, τι είδους προνόμιο και γιατί είναι αυτό που το μοιράζεται πιά σύμπασα η επικράτεια (ντου παντού και από παντού), θάλασσες, ποτάμια, δάση, βουνά;

Ναι, αλλά η μισή Ελλάδα στην Αθήνα κατοικοεδρεύει και από τους λοιπούς οι πολλοί σε άλλα άστεα και στην ξενιτιά και πού να πάρουνε χαμπάρι. Βλέπουν μόνο όταν περνάν με το αυτοκίνητο τις συστοιχίες των αιολικών να ξεφυτρώνουν παντού σαν φόντο και μόνο ακούν: την Facebook και τη Google να μας πιπιλάνε με την κλιματική αλλαγή για να δουλέψει η αρπαχτή με τις ΑΠΕ, fake news τύπου ότι πρόεδρος της Βενεζουέλας σήμερα είναι ο Γουαιδό, την τηλεόραση και τον Τσίπρα που μιλάνε για τη στρατηγική αναβάθμιση του ενεργειακού ρόλου της χώρας, που γίνεται παίκτης με το ενεργειακό «χαρτί», δηλ. ότι η αξιοποίηση της θέσης και των αποθεμάτων της και των δικτύων που θα «φιλοξενήσει» (αφιλοκερδώς ως αποικία), θα καταστήσουν την ψωροκώσταινα ενεργειακό leader της περιοχής.
Όμως για να έχεις να βλέπεις και να ακούς τα fake news στα κινητά και λοιπά συστήματα χρειάζονται ως γνωστόν τα μέταλλα, άρα εξορύξεις. Και τα αυτοκίνητα θέλουν βεβαίως καύσιμα και οι εταιρίες που μας κάνουν την τιμή δεν είναι τίποτα ψιλικατζήδες, αλλά εταιρίες κολοσσοί που λέει και καμαρώνει κι ο κ.Σταθάκης, που ήρθαν τώρα, όπως δήλωσε πέρυσι το Φλεβάρη στην ενημέρωση στο Ζαγόρι ο εκπρόσωπος της Repsol: ήρθαμε τώρα γιατί έχουμε τεχνολογία και υπάρχει κατάλληλο νομικό πλαίσιο, τουτέστιν τώρα που μας παίρνει. Άλλωστε η ίδια η προοπτική της ανάπτυξης δεν ήταν που σήκωσε τον κόσμο απ΄τα χωριά και τους έφερε στις όλο και πιο ενεργοβόρες πόλεις και που για να τους τρέφει, αποδασώνει, αποστραγγίζει και νεκρώνει τη γεωργική γη σαν χίλιες Repsol μαζί;

Ενώ όταν είσαι πρώτο τραπέζι πίστα έχεις τη δυνατότητα όχι μόνο να αντιλαμβάνεσαι αλλά και να νιώθεις στο πετσί σου τις αβρές διαδικασίες και συνέπειες της μετατροπής π.χ. μιας περιοχής από βουκολική σε βιομηχανική, δυνατότητα που απέκτησαν πλέον και προνομιακά οι κάτοικοι της Ηπείρου. Το παραπάνω γεγονός όμως τους φέρνει εξ ανάγκης και μπροστά στο δυνητικό ενδεχόμενο να διερωτηθούν συλλογικά και αυτοθεσμισμένα για τα ίδια τα ιδεολογήματα της ανάπτυξης-μεγένθυνσης-καταναλωτισμού-παραγωγισμού σαν μονόδρομο για την επιβίωσή τους, ξεκινώντας φυσικά από το ενεργειακό μοντέλο ανάπτυξης που επιχειρείται βίαια να τους επιβληθεί. Και εν τέλει η δυνατότητα να αμφισβητήσει μια κοινωνία τη λογική ότι πρέπει να μεγαλώνει συνέχεια η πίττα μήπως και πέφτει και στους αποκάτω κανένα ψίχουλο, αποτελεί, ιδίως σήμερα, ένα ΠΡΟΝΟΜΙΟ. Κατά συνέπεια είναι οι ίδιες οι τοπικές κοινωνίες, που οφείλουν στο παρόν και στο μέλλον του τόπου τους να θέσουν εμφατικά το ερώτημα: ΕΝΕΡΓΕΙΑ και ανάπτυξη για ποιόν; Πόση; Από πού; Με ποιο οικολογικό αποτύπωμα; Και με ποιες εναλλακτικές;

Από το αν θα επιχειρήσουν να θέσουν εξαρχής αυτά τα ερωτήματα και φυσικά από τις απαντήσεις που θα δώσουν, θα εξαρτηθεί σε μεγάλο βαθμό και το αν θα καταφέρουν να αντισταθούν με αξιοπρέπεια και αποτελεσματικότητα, η στρατηγική κατεύθυνση και ο χαρακτήρας του αγώνα.

Σε μια τέτοια κατεύθυνση η κατανόηση τού ότι το μέτωπο απέναντι σε εξορύξεις και εγκατάσταση των δήθεν ΑΠΕ καλύπτει πλέον σχεδόν το σύνολο του ελλαδικού χώρου και συνδέεται άμεσα με τους ενεργειακούς σχεδιασμούς στη ΝΑ Μεσόγειο και στην ευρύτερη περιοχή, θα τους βγάλει από τα όρια του στενού τοπικισμού και θα υποδείξει τους φυσικούς συμμάχους, άλλα δηλ. κινήματα αντίστασης. Το γεγονός ότι σήμερα παγκόσμια η παραγωγή και διαχείριση της ενέργειας και μάλιστα της πράσινης (και τα ΕΛΠΕ ακόμα επενδύουν «εξισορροπητικά» στις ΑΠΕ), μέσω της μηχανής των δημόσιων επιδοτήσεων, η ληστεία δηλ. που ονομάζεται «πράσινη μετάβαση», αποτελεί την κύρια επενδυτική κατεύθυνση των οικονομικών ελίτ για τα επόμενα χρόνια, δίνει μια πολύ ακριβή εικόνα του πλαισίου μέσα στο οποίο τοποθετείται το πρόβλημα, καθώς και για το ποιοι είναι οι φίλοι και ποιοι οι λύκοι με προβιά συμμάχου.

Και για να μη νιώσουν αδύναμοι απέναντι στο παγκόσμιο χρηματοπιστωτικό τέρας και τα εγχώρια θεσμικά πλοκάμια και κολαούζους του, θα μπορέσουν, αν το επιλέξουν, να εμπνευστούν από τα μικρά και μεγάλα παραδείγματα πετυχημένων κοινωνικών αγώνων αυτοοργάνωσης και αποτροπής των τελευταίων χρόνων στον ευρωπαικό χώρο και όχι μόνο, όπως το ZAD στη Γαλλία, το Gorleben και το Hambacher Forst στη Γερμανία και να παραδειγματιστούν από τις μεθόδους τους.

Από τη μεριά μας, ως Γη & Ελευθερία Θεσσαλονίκης, κομμάτι της ομώνυμης δικτύωσης τοπικών κινήσεων της Βόρειας Ελλάδας που αντιστέκονται στη λεηλασία και καταστροφή της φύσης και φέρουν ήδη τις ανάλογες εμπειρίες, θα μπορούσαμε να μεταφέρουμε κάποιες από αυτές συντασσόμενοι σε έναν αγώνα που δεν μπορεί παρά να είναι κοινός και ενιαίος, όπως τέτοιος είναι και ο αντίπαλος.

Για μας εν τέλει, το διακύβευμα στην περίπτωση της Ηπείρου είναι τεράστιο γιατί αφορά κάποιες από τις πλέον ανόθευτες (από τις «ήπιες» καταστροφές της τρέχουσας ανάπτυξης) περιοχές, που αποτελούν και τις τελευταίες καθαρές εφεδρείες μας, όχι μόνον ως προς τη διατήρηση του φυσικού πλούτου-πράγμα αυτονόητο, αλλά και ως τις πλέον πρόσφορες για τις οικολογικές πρακτικές επιβίωσης μιας ζητούμενης ισορροπημένης κοινωνίας.

Ενδεχόμενη απαλλοτρίωση και καταστροφή τους, θα άφηνε τις επόμενες γενιές χωρίς εναλλακτικές και καταφυγή απέναντι σε ένα δυστοπικό μέλλον, σαν αυτό που προλέγουν οι σχεδιασμοί των κυρίαρχων της οικονομίας και της τεχνοεπιστήμης. Από τα παραπάνω προκύπτει ότι αν παραδώσουμε κυριολεκτικά «γή και ύδωρ» αμαχητί στην Ήπειρο και σε όλο το υπόλοιπο τεράστιο μέτωπο των εξορύξεων της Δυτ. Ελλάδας, τότε κατισχύοντας ο αρμαγεδώνας της ενεργειακής ανάπτυξης θα σαρώσει εύκολα και ό,τι απομένει.
Και τότε κανένα ηπειρώτικο μοιρολόι δεν θα μπορεί να θρηνήσει τον κόσμο που χάσαμε κι αυτόν που δεν θα έχουμε πιά καμία ελπίδα να φτιάξουμε όπως θέλουμε.